June, verdedigt haar recht om voor anderen op te komen in Thailand
Het verhaal van Sirikan “June” Charoensiri, mensenrechtenadvocaat uit Thailand
Geschreven door: Patrick van Wersch
Bewerking: Olivia Ayes
Vertaling: Janina van Nielen
Ze heeft er nooit om gevraagd, niet om de prijzen en niet om de ernstige aanklachten die tegen haar zijn ingediend. Het enige dat zij altijd wilde doen was het verdedigen van mensen die voor de rechter moesten verschijnen, en nu zal zij dit voor zichzelf moeten doen.
De omstandigheden zijn haar niet goed gezind en toch weet de 33-jarige mensenrechtenverdediger kracht te putten uit haar situatie.
Vastberaden en met bewonderenswaardig doorzettingsvermogen draagt Sirikan “June” Charoensi (@charoensiri) de last van haar verantwoordelijkheidsgevoel. Ze is altijd bescheiden geweest, toch verliest ze dat wat bereikt moet worden nooit uit het oog.
Ze heeft de afgelopen vijf jaar verschillende onderscheidingen in ontvangst mogen nemen, waaronder de Lawyers 4 Lawyers (L4L) Award en de International Women of Courage Award. In 2017 verbleef June in Tilburg als deelnemer aan het Shelter City programma.
Sirikan “June” Charoensi, 33, is een Thaise mensenrechtenadvocaat. Ze werkte samen aan de oprichting van Thai Lawyers for Human Rights (TLHR) in 2014.
Door zichzelf toegekende bijzondere bevoegdheden
Op de dag van het interview dienden de collega’s van June een petitie in om minstens vijfendertig verordeningen die door de Junta tijdens de staatsgreep in Thailand in 2014 werden ingesteld te wijzigen of te herroepen. Onder het Junta leiderschap, beter bekend als National Council for Peace and Order (NCPO), zijn de afgelopen vijf jaar honderden wetten opgesteld. De NCPO oefent zijn enorme macht, die door de interim grondwet en in 2017 door de grondwet, ingesteld zijn uit om juridische-, wettelijke- en uitvoeringsbesluiten door te voeren die niet door de rechtbank ongedaan gemaakt kunnen worden.
Een nieuwe regering zou de enige mogelijkheid zijn om, wat June het dictatoriaal erfgoed noemt, terug te draaien. Prayuth Chan-ocha, voormalig legerleider en voorzitter van de pro-Junta Palang Prachat Partij is al herbenoemd als minister-president tijdens de algemene verkiezingen in maart 2019. Er is ook al een nieuw kabinet gevormd en verschillende militaire orders en bevelen zijn opgeheven. Toch maakt June zich nog steeds zorgen. “Veel mensen in Thailand denken dat de restricties uit het junta-tijdperk voorbij zijn, maar de militaire gezaghebbenden hebben nog steeds het recht om burgers tot zeven dagen vast te houden zonder gerechtelijk toezicht. Aanklachten die onder NCPO-bevelen vielen blijven ook van kracht. Tot nu toe zijn slechts 70 van de 557 decreten die door de NCPO werden ingesteld ingetrokken. Meer details hierover zijn beschikbaar in deze analyse geschreven door de Thai Lawyers for Human Rights.”
In navolging van de verkiezingen van 24 maart wordt op 11 april 2019 een kleine bijeenkomst georganiseerd. Inwoners en activisten eisen dat de Thailand’s Election Commission ophoudt met het indienen van aanklachten wegens smaad tegen mensen die zich kritisch hebben uitgelaten over de uitvoering en transparantie van de verkiezingen. Foto gemaakt door Banrasdr Photo.
‘Racepaarden-advocaten’
Voor de staatsgreep in 2014 werkte June in de zuidelijke regio aan de grens met Maleisië, een gebied dat al jarenlang door geweld wordt geteisterd. Nadat de krijgswet, in navolging van de staatsgreep, werd ingesteld wist ze al wat er zou gebeuren. Ze sprak ’s avonds laat af met een groep advocaten en samen besloten ze om een taskforce op te richten die moest bestaan uit advocaten, sociaal activisten en vrijwilligers. Zij zouden zich gaan richten op het voorkomen van machtsmisbruik dat ze allemaal in het vooruitzicht zagen liggen.
Het team postte de telefoonnummers waarop ze te bereiken waren op Facebook voor mensen die juridische bijstand nodig hadden. Vrijwilligers namen de telefoontjes aan. “We werkten als ‘racepaarden-advocaten’,” legt June uit. “We moesten onmiddellijk ter plaatse kunnen zijn, want zodra de demonstranten naar de militaire kampen werden gebracht konden we niet meer bij ze komen.”
In juli 2014, twee maanden na de staatsgreep realiseerde het team zich dat dit geen tijdelijke situatie was. Dit zou anders lopen dan bij voorgaande staatsgrepen. Artikel 44 in de interimgrondwet breidde het militaire grondgebied uit over burgers en sprak de NCOP en overheidsfunctionarissen die onder hen opereerden vrij van mensenrechtenschendingen. “We begrepen wat het doel hiervan was,” zegt June. “De junta wilde regeren in plaats van het probleem oplossen en weer vertrekken.”
En zo is de Thai Lawyers for Human Rights ontstaan.