Mensenrechten op zijn Rotterdams
Rotterdammers vangen hervestigde vluchtelingen op in Samen Hier communities
Op 10 december, de Internationale Dag van de Mensenrechten, arriveren twee Soedanese vluchtelingen rechtstreeks vanuit hun opvangplek in Egypte in Rotterdam. Op deze Mensenrechtendag worden de twee vluchtelingen verwelkomd door Rotterdammers die zich hard willen maken voor hun mensenrechten en een goede start van hun nieuwe toekomst in Rotterdam. De Rotterdammers zijn onderdeel van Samen Hier Rotterdam, een initiatief waarin (vrienden)groepen zich inzetten voor de ontvangst van vluchtelingen. Rotterdam vangt al jaren hervestigde vluchtelingen op, maar is de eerste stad in Nederland die door middel van dit zogenoemde community sponsorshipmodel, samen met haar inwoners, hervestigde vluchtelingen opvangt. Hervestigde vluchtelingen zijn vluchtelingen die niet veilig zijn in een opvangland buiten Europa, en niet terug kunnen naar hun land van herkomst. De twee Soedanezen die deze week aankomen, tellen mee voor de taakstelling van de gemeente Rotterdam.
“We moeten onszelf afremmen om niet al teveel te regelen voor hem”
Bart is Rotterdammer in hart en nieren en is samen met vrienden gekoppeld aan van één van de twee Soedanezen. Hij hoefde niet lang na te denken over zijn deelname na het lezen van een folder van Samen Hier: “Via het nieuws en de media weet je wat voor ellende vluchtelingen meemaken en we vinden dat je er voor anderen moet zijn. Deze jongen komt uit de hel van Soedan, daarna was hij in een iets minder grote hel in Egypte, maar voor hem was het leven daar echt geen pretje. Dat geeft ons motivatie om een veilige en fijne omgeving te creëren voor hem in Rotterdam. We hebben al boodschappen gedaan, zodat alles in huis is als hij straks in Rotterdam aankomt, het formulier om zijn OV-chipkaart aan te vragen ligt al klaar en we zijn rond aan het vragen bij bekenden of ze meubels zouden willen doneren. We moeten onszelf afremmen om niet al teveel te regelen voor hem, want we willen bijvoorbeeld dat hij zelf zeggenschap heeft over welke meubels hij wel of niet mooi vindt om in zijn huis te plaatsen. We zijn enorm gemotiveerd om ervoor te zorgen dat hij zijn plek vindt in Nederland.”
Samen werkt beter
Om de hervestiging van vluchtelingen samen met Rotterdammers te realiseren, werken Platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen, de Gemeente Rotterdam, VluchtelingenWerk Rotterdam en COA intensief met elkaar samen. Ze volgen hierbij het Samen Hier community sponsorshipmodel van mensenrechtenorganisatie Justice and Peace. Robin Muzea, teamleider VluchtelingenWerk Rotterdam: “De meeste vluchtelingen worden opgevangen in de regio, vaak de armste landen in de wereld. Ze verblijven daar soms jarenlang in een uitzichtloze situatie: terugkeer naar hun eigen land is niet mogelijk en ze kunnen geen nieuw bestaan opbouwen in het land waar ze verblijven. Hervestiging naar een ander land is voor deze vluchtelingen vaak het laatste redmiddel.”
Programmacoördinator Maaike Graaff van Justice and Peace vult aan: “Door de inzet van inwoners zoals Bart, kunnen we zorgen dat vluchtelingen na zorgvuldige selectie, op een veilige manier naar Nederland kunnen komen én vanaf dag één stadsgenoten kunnen worden.”
Samen Hier steden zijn hard nodig
De gemeente Rotterdam is de eerste gemeente in Nederland die community sponsorship inzet voor de opvang van hervestigde vluchtelingen. Dat gaat niet om financiële sponsoring, maar betekent dat inwoners hun tijd, kennis en netwerk delen met hervestigde vluchtelingen. Coördinator bij Platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen, Juan Heinsohn, vluchtte zelf in 1978 uit Chili en kwam in 1978 via hervestiging naar Nederland. Destijds ervaarde hij hoe belangrijk het is om toegang te hebben tot een Nederlandse gemeenschap: “Contact met de mensen hier geeft vertrouwen. Uw hulp geeft hoop. Zo is het met mijn familie gegaan.” Ineke Palm, eveneens coördinator bij Platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen, vertelt: “Als Rotterdam verwelkomt vluchtelingen werken we hier graag aan mee. Als de gemeente merkt dat Rotterdammers bereid zijn nieuwkomers te begeleiden, is ze eerder bereid mensen uit het hervestigingsprogramma op te nemen. En als dit in veel meer steden gaat gebeuren kunnen we mogelijk in de toekomst het aantal hervestigers dat Nederland opneemt verdubbelen. Dat is heel hard nodig gezien de erbarmelijke en onmenselijke situatie waarin veel vluchtelingen zich bevinden.”
Juan Heinsohn, coördinator bij Platform Rotterdam Verwelkomt Vluchtelingen, neemt de sleutels in ontvangst van de tijdelijke woningen waar op 10 december de twee hervestigde vluchtelingen worden verwelkomd door de Rotterdamse Welkom Groepen van Samen Hier.
Wat is hervestiging?
Hervestiging is de zorgvuldige selectie van overheden waarbij ze de meest kwetsbare vluchtelingen opvangen als deze vluchtelingen niet kunnen terugkeren naar hun eigen land en ze ook niet kunnen blijven in hun opvangland. De VN vluchtelingenorganisatie UNHCR identificeert de meest kwetsbare vluchtelingen voor hervestiging. Nederland heeft een landelijke taakstelling van vluchtelingen en heeft hierin een quotum vastgesteld dat 3000 vluchtelingen via hervestiging naar Nederland mogen komen, via de route van hervestiging. Dit komt erop neer dat Nederland jaarlijks rond de 500 vluchtelingen uitnodigt om zich in Nederland te vestigen. Minder dan 1% van alle vluchtelingen (79,5 miljoen vorige jaar) wordt hervestigd. Dit komt door het beperkte aantal landen dat hervestiging ondersteunt en het beperkte aantal plaatsen dat wordt aangeboden. Hierdoor kan het soms jaren duren voordat iemand die geselecteerd is door UNHCR in veiligheid gebracht wordt.