Manju en Sanjana, bouwen een netwerk van studenten met en zonder vluchtelingachtergrond

Geschreven door Eva Schouten

Op een koude winterdag, begin van 2021, kwam Manju onderweg naar het strand langs een poster met ‘Buddy Network’ erop. In deze tijd voelde zij zich meer en meer geïsoleerd en vervreemd als internationale student in Den Haag tijdens de COVID-19 pandemie. Het zaadje was geplant en ze kwam op het idee om een netwerk op te richten om (internationale) studenten en jonge nieuwkomers met een vluchtelingenachtergrond bij elkaar te brengen. Twee weken later legde ze dit idee voor aan Sanjana tijdens een sollicitatiegesprek voor UNICEF Student Team The Hague. Sanjana, die aan den lijve heeft ondervonden hoe moeilijk het kan zijn om je in Nederland te vestigen als je niet uit de EU komt, was direct enthousiast. Samen begonnen ze aan het project en richtten de Samen Hier Student Community Den Haag op. Zo groeide dit zaadje in de lente uit tot een boom in volle bloei.

Maar het was niet makkelijk om hun oorspronkelijke idee te doen groeien tot een daadwerkelijk netwerk. Ze zochten naar vergelijkbare projecten, maar konden niets vinden voor de leeftijdsgroep waar zij zich op richtten (20-30 jaar oud). De meeste projecten waren vooral bedoeld voor jonge kinderen of volwassenen. Ze namen contact op met verschillende organisaties. De studenten beschrijven dat ze soms afspraak na afspraak hadden en voortdurend via de telefoon met elkaar aan het brainstormen waren. Maar het mocht niet baten. Toen ze op het punt stonden om op te geven, verwees iemand van het UNICEF hoofdkantoor hen naar de mensenrechtenorganisatie Justice & Peace.

In eerste instantie waren Manju en Sanjana nogal onder de indruk om in contact te komen met zo’n professionele en ervaren organisatie. Maar ze werden met open armen ontvangen. Justice & Peace is initiatiefnemer van Samen Hier, een landelijke beweging van bewoners en organisaties die de manier waarop mensen op de vlucht naar Nederland komen en de opvang van vluchtelingen wil veranderen, door middel van de implementatie van community sponsorship. Het is het eerste community sponsorship model in Nederland en koppelt nieuwkomers aan een groep Nederlandse burgers die hen voor een jaar begeleiden. Maaike en Liselot van Justice & Peace begeleidden Manju en Sanjana in het ontwikkelen van hun idee. Ze gaven suggesties en input vanuit het Samen Hier model. Dit was een vruchtbare samenwerking, volgens Sanjana: “Het beste van de samenwerking met Justice & Peace was dat zij ons nooit vertelden wat we moesten doen. Het bleef altijd onze keuze en ons idee waarmee ze ons hielpen.”

Oprechte interesse

Toen het project vorm begon te krijgen, was de volgende uitdaging om deelnemers te vinden voor de eerste editie. Manju en Sanjana gebruikten hun eigen netwerk om studenten te vinden die mee wilden doen, maar het was lastiger om nieuwkomers te bereiken. Gelukkig hadden ze in het begin contact opgenomen met veel organisaties en konden ze deze netwerken inzetten om geïnteresseerde deelnemers te vinden. Zo hebben ze zes groepen samengesteld, elk met twee studenten en twee jonge nieuwkomers. De reactie van studenten was overweldigend, meer dan veertig hadden zich aangemeld. De organisatoren konden de juiste kandidaten selecteren. Manju: “We wilden er zeker van zijn dat ze oprecht geïnteresseerd waren in het ontmoeten van mensen met een andere achtergrond.”

De groepen werden door de organisatoren samengesteld gebaseerd op gemeenschappelijke interesses. Zo was er bijvoorbeeld een groep studenten en nieuwkomers die erg hielden van fietsen of dit juist wilden leren. “Ze gingen samen op een fietstocht,” vertelt Sanjana. Manju: “Ze werden fietsvrienden, en ik denk dat ze nog steeds met elkaar afspreken.”

“We wilden er zeker van zijn dat de deelnemers oprecht geïnteresseerd waren in het ontmoeten van mensen met een andere achtergrond.”

De covid restricties maakten het moeilijk voor het netwerk als geheel om bij elkaar te komen en het bleek een uitdaging om online evenementen te organiseren met zoveel deelnemers. “We hebben online speed dating gedaan, dat was een chaos,” zegt Sanjana. “Maar we hadden zoveel lol!” lacht Manju. De meiden hadden een planning gemaakt met een thema, voorgestelde activiteit en discussievragen voor iedere week van het in totaal tweeënhalve maand durende project. In het begin hielden de meeste groepen zich aan deze structuur, maar later vonden de interacties meer natuurlijk plaats. “Het belangrijkste dat wij hebben geleerd, is dat we ons juist niet als organisatoren moeten gedragen,” legt Sanjana uit. De structuur bleek een goede ijsbreker maar het was mooi om te zien dat de groepen uiteindelijk zelf initiatief namen en afspraken organiseerden. Vriendschap kun je nu eenmaal niet forceren, dat gaat vanzelf. Dus, gebeurde dat ook?

Gewoon vriendschap

Dit was inderdaad het belangrijkste doel van project: studenten en nieuwkomers samenbrengen en een oprechte en gelijkwaardige band opbouwen. “Ik ben een verbinder, ik houd ervan om te zien dat mensen om me heen samen een band opbouwen,” zegt Manju. In juni organiseerden ze een afsluitende picknick op het Malieveld in Den Haag. Bijna iedereen was aanwezig. De groepen deelden eten en drinken, en hadden spelletjes en activiteiten voorbereid.

Toen werden de resultaten van de eerste editie pas echt zichtbaar voor de organisatoren. Waar de eerste ontmoeting online nog ongemakkelijk verliep, vermengden de groepen zich nu moeiteloos met elkaar. “Iedereen deed echt zijn best om uit zijn comfort zone te stappen en elkaar te leren kennen,” legt Sanjana uit. Manju is het met haar eens: “Het was cool om tijdens de picknick te zien dat mensen echt een band met elkaar hadden opgebouwd.”

Eén van de nieuwkomers maakte een video van het evenement en vroeg de organisatoren en deelnemers naar hun ervaringen en wat ze uit het project hadden gehaald. Iedereen was het erover eens dat ze meer respect hadden gekregen voor anderen en nieuwe vriendschappen hadden opgebouwd. De cameraman wist het zelf het beste uit te drukken: Voordat hij deelnam aan het project, waren al zijn vrienden nieuwkomers net als hij. Door dit project heeft hij mensen ontmoet die geen nieuwkomers zijn, maar ook geen medelijden met hem hebben vanwege zijn status. Een gelijkwaardige vriendschap.

“Door dit project heb ik mensen ontmoet die geen nieuwkomers zijn maar die ook geen medelijden met me hebben vanwege mijn status.”

Tijdens de tweede editie willen ze meer inzetten op de relatie tussen de groepen onderling. Nu de meeste covid restricties opgeheven zijn, kunnen mensen vaker informeel en met verschillende groepen afspreken. Dat brengt het uiteindelijke doel om een netwerk van studenten en nieuwkomers te creëren een stapje dichterbij. “Het is heel bevredigend om te zien,” zegt Manju. Zelfs als slechts één persoon zich door het project iets minder geïsoleerd en meer thuis voelt, is het de moeite waard en is het project geslaagd. “Op het einde was ik bijna jaloers!” geeft Manju lachend toe. Sanjana: “We hadden eigenlijk ook graag deelnemer aan het project willen zijn.” Ze hoefde niet lang te wachten voordat deze wens in vervulling ging. Nu ze haar werk bij het UNICEF Student Team heeft neergelegd, doet Sanjana dit jaar mee als deelnemer aan de tweede editie.

We hadden steun aan elkaar

Als internationale studenten kennen Manju en Sanjana de uitdagingen van het verhuizen naar, en vestigen in een nieuw land. Maar ze zijn zich ervan bewust dat ze niet kunnen relateren aan het trauma dat sommige nieuwkomers met een vluchtelingenachtergrond op hun weg hebben meegemaakt. Zo was een van de deelnemers een politiek journalist in Turkije voor hij moest vluchten naar China. Ook daar werd hij door de autoriteiten vervolgd en kwam uiteindelijk naar Nederland om hier een nieuw leven te beginnen als kunstenaar. “Het is een bizar verhaal, en bijna alle nieuwkomers hebben verhalen zoals deze,” beschrijft Sanjana. Het gaf de studenten de mogelijkheid om voorbij hun studentenbubbel te kijken en mensen met een compleet andere achtergrond te ontmoeten. Door deze interacties werden zij zich meer bewust van hun eigen privileges, een nederige ervaring.

Gevraagd of ze weleens moeilijkheden of problemen hebben ervaren tijdens het project, kijken de meiden elkaar aan en beginnen te lachen. “Ik denk niet dat wij ooit een conflict hebben gehad,” zegt Manju. “Daar moeten we het eens over hebben.” Opnieuw schieten ze in de lach. Het is duidelijk dat ze een goed team zijn. Ze zijn enthousiast, energiek en hebben een goede dynamiek met elkaar tijdens het interview. Toch zeggen ze als persoon heel anders te zijn en veel van elkaar geleerd te hebben tijdens het project. Ieder van hen heeft unieke sterke eigenschappen. Manju is het creatieve brein achter het idee en zette haar creativiteit gedurende het project steeds weer in. Maar ze had iemand nodig die haar kon helpen het te realiseren. “Ik ben van nature goed in organiseren,” zegt Sanjana. “Ik herinner me dat we een gesprek hadden en Manju alles in hetzelfde document bleef schrijven. Dat irriteerde me heel erg.” Manju: “En nu is het zoveel gemakkelijker voor me dan in het begin. Ik heb er echt veel van geleerd.”

“Ik denk niet dat wij ooit een conflict hebben gehad. Daar moeten we het eens over hebben.”

De meiden vullen elkaar goed aan. Zelfs tijdens tegenslagen konden ze steun vinden bij elkaar. Bijvoorbeeld toen ze een nieuwkomer uit Groningen moesten teleurstellen omdat ze zijn reiskosten niet konden betalen. “We zijn anders als persoon en verschillende dingen raken ons,” zegt Sanjana. Ze hielden nauw contact met elkaar en waren open over hun gevoel, ook als ze het even niet meer zagen zitten. Zo konden ze elkaar steunen en motiveren om door te werken, ondanks tegenslagen. “We hielpen elkaar er doorheen, we deden het samen.”

De tweede editie is dit jaar al van start gegaan met meer dan 40 deelnemers, en zal tot juni duren. Toen zij stopte met haar werk voor UNICEF Student team, heeft Sanjana Manju doen beloven het project voort te zetten. Ze hopen allebei dat het project verder zal groeien en meer studenten en nieuwkomers kan verbinden. Het doel is om het project uit te breiden naar andere steden in Nederland, meer studenten en nieuwkomers met elkaar in contact te brengen en het Samen Hier concept in andere gemeenschappen toe te passen. Door de toewijding en zorg van Manju, Sanjana en Justice & Peace kan deze bloeiende boom nu uitgroeien tot een bos van vriendschap en verbondenheid.