Respecteer én faciliteer het recht op protest
Justice & Peace roept Nederlandse nationale en lokale autoriteiten op om het recht op geweldloos protest ruim te blijven interpreteren en faciliteren. Ook – en juist – in tijden van grote sociale, economische en politieke uitdagingen is het noodzakelijk dat verschillende, nieuwe en afwijkende meningen en ideeën gehoord worden.
Als mensenrechtenorganisatie ondersteunt Justice & Peace internationale mensenrechtenverdedigers over de hele wereld die gevaar lopen vanwege hun werk. Zij opereren vaak in dictatoriale, onderdrukkende of onvrije samenlevingen waarin het niet alleen verboden of gevaarlijk is om te protesteren, maar ook om je vrij uit te spreken, je te organiseren of bijeen te komen. Hun boodschap wordt niet gehoord. Sterker nog, zij worden gestraft voor hun pogingen om zich geweldloos in te zetten voor een rechtvaardige, duurzame samenleving voor iedereen.
Het recht om te protesteren is een belangrijk onderdeel van een rechtvaardige, inclusieve en veerkrachtige samenleving. (Geweldloze) protesten kunnen bijdragen aan sociale, economische en politieke verandering en aan de naleving van de mensenrechten. Het toestaan en aanmoedigen van protesten geeft ruimte aan betrokken burgers en resulteert in een sterk maatschappelijk middenveld. Het geeft burgers, maatschappelijke organisaties en belangengroepen de mogelijkheid om hun mening te uiten en een afwijkende stem te laten horen die tekortkomingen in beleid en acties van een regering, of andere overheidsinstanties blootlegt, én laat zien hoe deze kunnen worden aangepakt. Zo worden overheden direct verantwoordelijk en scherp gehouden, en kan eenieder ze direct aanspreken om uitdagingen aan te gaan en oplossingen te vinden voor problemen.
Internationale verdragen en nationale wetgeving staan weliswaar beperkingen toe, maar alleen onder zeer specifieke omstandigheden. Wanneer demonstraties een gevaar voor de gezondheid van burgers of het ontregelen van het verkeer of wanordelijkheden tot gevolg hebben, en dit op geen redelijke wijze kan worden voorkomen, kunnen lokale autoriteiten een demonstratie beperken of in het uiterste geval verbieden. Maar belangrijk hierbij is dat autoriteiten zich in een dergelijk geval tot het uiterste inspannen om de bijeenkomst of demonstratie toch door te laten gaan en deze op een veilige manier te faciliteren.
Nederland is een open, democratische samenleving. Een land waarin we diegenen die zich uitspreken voor vreedzame verandering van oudsher een podium, en soms bescherming bieden. Geweldloos protest moet niet gezien worden als een bedreiging, maar als een legitieme manier waarop burgers hun zorgen en angsten kunnen uiten, hun mening kunnen delen en vertegenwoordigd kunnen zijn in het bestuur. Sterker nog, zie geweldloos protest als een kans. Wij roepen overheden niet alleen op om het recht op protest te respecteren, maar om alles in het werk te stellen om geweldloze protesten mogelijk te maken en ruimte te geven. Beperk slechts alleen in zeer uitzonderlijke situaties het recht op protest. Respecteer én faciliteer het recht op protest.