Mentale gezondheid tijdens mensenrechtenactivisme: Activist Lab voor jonge activisten

In de zomer van 2024 organiseerde Justice & Peace het Summer Activist Lab in Den Haag. Deze editie stond in het teken van het welzijn van activisten vanwege de krimpende ruimte voor mensenrechtenverdedigers, toenemende polarisatie en als gevolg een feller publiek debat over mensenrechten.

Tijdens deze training kwamen 12 jonge activisten drie dagen lang bij elkaar om kennis op te doen. Met hun verschillende achtergronden zoals burgerrechten, genderongelijkheid, klimaatrechtvaardigheid en economische hervormingen kregen zij meer informatie op om hun advocacy vaardigheden verder te ontwikkelen. Zo leerden zij meer over beleid beïnvloeding en deelden zij inzichten uit hun eigen ervaring met andere activisten. Op deze manier geeft Justice & Peace jonge activisten de handvaten om de krimpende ruimte voor mensenrechtenverdedigers, zowel in Nederland als daarbuiten, het hoofd te bieden.

“Ik waardeerde de veilige ruimte om te praten over en te reflecteren op welzijn in de context van activisme en de bijbehorende wereldproblematiek, evenals de praktische tips om voor je eigen welzijn te zorgen.”

Deelnemer Activist Lab

Veerkracht en de kracht van positieve verhalen

De trainingsreeks opende met een workshop over digitaal welzijn, waarin de activisten werden geïnformeerd over de risico’s en online schade. In het tweede deel van de reeks deelden de trainers veerkrachtstrategieën voor emotie regulatie, positief denken en probleemoplossende vaardigheden. Daarna volgde interactieve sessie over hoe creativiteit bevorderend kan zijn voor het welzijn en activisme. Deze sessie werd geleid door Abecor, een grafisch journalist, kunstenaar en burgerrechtenactivist uit Bolivia en deelnemer van het initiatief Artists’ Safe Haven. De jongerenactivisten werden geïnspireerd zijn verhalen door verhalen en werden door Abecor begeleid tijdens een workshop pottenbakken waarin zij een object creëerden dat zowel hun activisme als henzelf weerspiegelde.

“Ik kreeg nieuwe tools voor het uiten van mijn mening en voor andere aspecten die belangrijk zijn in mijn activisme.” 

Deelnemer Activist Lab

Na een krachtige start van de trainingsweek, werden op de tweede dag de tools van storytelling en systeemdenken besproken. Geïnspireerd door de training European Youth Forum Activism Inside Out, was het doel van deze dag om de jonge activisten in staat te stellen om de zorg voor zichzelf en voor de wereld om zich heen te koesteren. Vervolgens werd de dag afgesloten met een sessie over het tegengaan van mis- en desinformatie door het gebruik van positieve narratieven. Vele frames en benaderingen werden gedeeld om te laten zien hoe invloedrijk positieve verhalen kunnen zijn bij het waarnemen, interpreteren en ontvangen van informatie. De activisten gingen met deze hulpmiddelen aan de slag. Zij formuleerden zo alternatieve narratieven veelvoorkomende misvattingen die binnen hun werk van belang zijn. Deze nieuwe verhalen zetten niet aan tot angst, schaamte of verwijten maar zijn in plaats daarvan waarde gedreven.

“Ik ontmoette andere mensen die aan hun eigen thema’s werken. Ik heb prachtige inzichten gekregen over het veranderen van narratieven en aardiger zijn voor mezelf” 

Deelnemer Activist Lab

De trainers

De trainingsweek werd geleid door experts op het gebied van digitale desinformatie, het organiseren van het maatschappelijk midden en mediawijsheid. Jordy Nijenhuis, de medeoprichter van Dare to be Grey, een bekroonde organisatie die zich inzet om polarisatie tegen te gaan, begeleidde de sessies over het construeren van positieve verhalen. Ook was Gaffar Rampage, die al meer dan tien jaar werkt met verschillende (Europese) maatschappelijke organisaties, betrokken als trainer, facilitator en moderator.

De Activist Lab reünie

Justice & Peace wil graag een Activist Lab community bouwen waarin jonge activisten met elkaar kunnen blijven delen. Daarom werd er in oktober een reünie georganiseerd met oud deelnemers van de zomer- en wintereditie van Activist Lab. Tijdens deze reünie werd er gebrainstormd en een dialoog gevoerd over de sociale uitdagingen en oplossingen waar de alumni zich mee bezig houden. Ter afsluiting gaf de Keniaanse kunstenaar Javan the Poet inzicht in zijn werk als voorvechter van mensenrechten dat zich voornamelijk richt op rechten voor vrouwen en de LGBTQIA+ gemeenschap en zich uitspreken tegen politiegeweld. In het licht van het creëren van positieve narratieven zoals besproken in de tweede trainingsweek ging Javan The Poet in gesprek met de oud deelnemers over het organiseren van creatieve community evenementen zoals bijvoorbeeld concerten om bij te dragen aan deze narratieven.

Bij Justice & Peace vinden we het inspirerend om te zien hoe lokale changemakers de leiding nemen om de wereld te veranderen. Wij danken alle deelnemers voor hun bijdrage in de vorm van het delen van hun passie, tijd en expertise. Blijf op de hoogte van onze komende evenementen, wij kijken ernaar uit jou te verwelkomen op de volgende Activist Lab.