Bernhard, ontwerpers laten strijden met mensenrechtenverdedigers

Interview door Noah Wánebo
Foto door Boudewijn Bollmann

Terwijl zij doorgaan met strijden tegen onrecht in de wereld, krijgen mensenrechtenverdedigers binnenkort een onverwachtse groep medestanders: designers.

Deze samenwerking is het idee achter het nieuwe project ‘We Are Human Rights’, opgezet door designer Bernhard Lenger uit Eindhoven. Designers en mensenrechtenverdedigers moeten samenwerken om vanuit hier over nieuwe ideeën na te denken.

“Wij geloven dat de samenwerking tussen designers en experts op verschillende gebieden enorm veel voordeel kan opleveren.”

Alhoewel het nog steeds in de beginfase is, zijn er al twee paar mensenrechtenverdedigers en designer gelinkt. Binnenkort zullen er nog zes volgen. Zoals de website van het project uitlegt: “de designer is een professionele probleemoplosser. De mensenrechtenverdediger heeft kennis en ervaring met het probleem. Samen kunnen ze op nieuwe ideeën komen om onze omgeving te veranderen.”

Lenger zegt dat hij het idee voor ‘We Are Human Rights’ kreeg toen hij een presentatie gaf over een ander project voor de mensenrechtenverdedigers met Justice and Peace in Den Haag. Na zijn presentatie bleef hij voor een deel van The Hague Training Course voor mensenrechtenverdedigers, alwaar hij luisterde naar een cursus over hoe activisten kunnen reageren op verschillende niveaus van bedreigingen, inclusief serieuze bedreigingen zoals een onaangekondigd huisbezoek van gewapende mannen. Hierdoor werd hij gedwongen te reflecteren over zijn relatieve situatie in deze wereld.

“Ik dacht, wat is mijn dreigingsniveau? Als ik onhandig ben kan ik mezelf snijden met een mes, of ik kan aangereden worden door een auto als ik op mijn telefoon kijk,” zegt Lenger. “Deze ervaring inspireerde me om na te denken wat ik kon doen voor deze mensen, hoe ik hun kan helpen bij hun werk.”

Lenger, oorspronkelijk uit Oostenrijk, maar nu gebaseerd in Eindhoven, heeft vaker politieke thema’s onderzocht in zijn designer werk. In een van zijn vorige projecten ‘This Is Ecoside’  heeft hij samengewerkt met een milieu-advocaat en advocaat Polly Higgins om een mondiaal gerechtshof voor milieu misdaad af te beelden. Lenger zegt dat het idee voor dat project kwam na een bezoek aan het internationaal gerechtshof in Den Haag, waar hij verbaasd was over hoe weinig aandacht er was voor milieu-recht. Bij het project hoorde een decor stuk dat het tribunaal moest voorstellen.

“Ik kon niet geloven dat een van de grootste gerechtshoven in de wereld dit extreem belangrijke probleem niet behandeld,” zegt Lenger.

Toen hij onderzoek ging doen naar het onderwerp, kwam hij woorden als ‘ecoside’ tegen, en het concept bleef hij bij. Hij besloot een logo te ontwerpen en een fysiek platform, om het concept een imago te geven en om een meer fysieke touch aan de abstracte concepten van de wet te geven.

“Voor mij, als ontwerper die fysieke dingen maakt, dacht ik dat als de wet het monument heeft, het niet meer kan worden gelobbyd”, legt hij uit. Doordacht en vaak conceptueel, zijn werk heeft de neiging aandacht te vestigen op actuele zaken op nieuwe en onverwachte manieren. Andere projecten van hem hebben onder meer de exploitatie van angst en angst door politieke leiders onderzocht. “We Are Human Rights” toont een soortgelijke bevooroordeling met lopende mondiale problemen. In plaats van een conceptueel stuk dat een bepaald onderwerp benadrukt, streeft het project naar het creëren van een concreet netwerk dat verschillende ontwerpers met mensenrechtenverdedigers over de hele wereld samen brengt om een dialoog te creëren en verschillende specifieke ontwerpen waar aandacht voor nodig is te genereren.